Hij was er heel goed in om succesvol, stoer en snel over te komen op anderen. Maar ondertussen was Jason (28) ‘zwaar depressief’ en eenzaam. En met zijn studie ging het voor geen meter. Inmiddels heeft hij het moeilijkste achter de rug en heeft hij een nieuw zelfbeeld.
Jason kwam op zijn achttiende naar Amsterdam om economie te studeren. ‘Ik had een beeld van mezelf als de snelle econoom. In het begin ging het allemaal van een leien dakje; ik zat meteen op een kamer en bij werkgroepen ging het allemaal goed en leuk. Bij een studievereniging ging ik niet. Als mensen na de werkgroep iets gingen drinken dan ging ik ook niet mee, dat vond ik onzin. In de weekenden ging ik niet naar huis, zodat ik vaak in mijn eentje op mijn kamer zat.
Op de middelbare school was ik ook altijd de enige die niet naar het schoolfeest ging. Ik deed alsof het niet spannend was. Tijdens mijn studie had ik ook zo’n houding en iedereen bij mij in de werkgroep dacht: “Die jongen gaat onwijs gave dingen doen als hij straks naar huis gaat.” Ik vond het helemaal niet erg dat ze dat dachten en hield dat beeld zelfs in stand. Daar zat wel een bepaalde arrogantie in. Uiteindelijk zat ik gewoon alleen thuis.’
Verbroken relatie
Halverwege het eerste jaar kreeg Jason een vriendin. ‘Zij deed dezelfde studie als ik en was heel fanatiek. Dat hield me op de been; ik haalde alles en begon zelfs met extra vakken. Toen ging het uit. Dat had ik nog nooit meegemaakt, want het was mijn eerste echte relatie. Meisjes denken altijd dat jongens heel makkelijk over een gebroken relatie heenstappen en de volgende dag meteen weer in de kroeg staan. Bij mij was dat helemaal niet zo.’
Jason kende de meeste mensen via zijn vriendin, en hij nam deel aan dezelfde werkgroep. Dat werd dus lastig. ‘Ik had geen boys’ night out.’ En ik schreef me niet meer netjes in voor de werkgroepen en hoorcolleges. Ik stopte er gewoon mee. Dat was eigenlijk het breekpunt. Toen merkte ik dat het me allemaal teveel werd.’
Mohammed Ali
‘Toen het uit was haalde ik het in mijn hoofd dat ik op veel fronten een doorslaand succes moest worden. Ik ging fanatiek hardlopen en voetballen. Ook moest ik een belezen student worden. En mijn cijfers moesten omhoog. Ik schreef allemaal spreuken van Mohammed Ali op om me te motiveren. Ook ging ik lijstjes maken met dingen die ik moest doen. Maar ik deed ze niet.‘
In die tijd sliep Jason heel slecht. ‘Dagen, nachten en weken regen zich in een waas aaneen. Dat was een sombere periode. Ik was zwaar depressief en eenzaam. Ik stond om één uur op, zocht op internet het record voor het computerspelletje Tetris op en ging dat dan verbeteren. Dat je slimmer bent in het uitstellen van je studie dan in het studeren zelf, dat zijn zulke gekke dingen.’
Stoer studentenverhaal
Hoe slecht het ook ging, het beeld van de succesvolle snelle student hield hij altijd overeind. ‘Op feestjes of bij mijn ouders zag ik er netjes uit en hing ik een stoer studentenverhaal op. Daar heb ik mezelf heel lang mee overeind gehouden. Het was echt een dubbelrol.
Mensen dachten dat ik een succesnummer was: gezellig en geestig. Dit beeld was best makkelijk overeind te houden. Zelfs als ik niet mijn best deed en ergens heel chagrijnig ging zitten, dachten anderen nog steeds: “wat een mysterieus type”. Meisjes vonden dat leuk en ik had altijd vriendinnetjes, totdat ze erachter kwamen dat er achter mij een donker en somber persoon schuilging. Omdat ik zo open ben en op een grappige manier over dingen kan vertellen, vinden mensen het altijd moeilijk om in te schatten wat een grapje is en wat niet. Het heeft echt jaren geduurd om uit te durven komen voor mijn problemen.’
Kees van Kooten
Van 2001 tot 2006 haalde Jason maar één tentamen per jaar. Uiteindelijk belde zijn moeder een psycholoog. ‘Het had anders nog wel een tijd geduurd, want mezelf helpen stond altijd onderaan mijn lijstje. De psycholoog waarmee ik ging praten was een hele aardige man. Hij leek een beetje op Kees van Kooten, hij had een zachte lieve stem. Het was heel prettig om tegenover hem toe te geven dat het echt niet goed ging. Ik vertelde alles: dat ik eenzaam was en dat de dingen die ik wilde doen en die ik werkelijk deed zo ver uit elkaar lagen. Die eerste negen maanden waren vrij intensief en rustgevend, maar ik ging er niet beter van studeren of anders van leven. De psycholoog had ook het gevoel dat ik er niet echt verder mee kwam. Ik was altijd te laat op mijn afspraken.’
Juist heel links
De omslag kwam geleidelijk. Hij ontmoette weer een leuke nieuwe vriendin. Jason: ‘Dat gaf een enorme boost. Het ongelukkige gevoel verdween langzaam. Ik kreeg langzaam ook weer een beter ritme. Inmiddels ben ik door het diepste dal heen. Ik ben bijna klaar met mijn scriptie.’
Het regelen van dingen voor zijn studie is nog steeds pijnlijk. ‘Ik heb mezelf heel lang voorgehouden dat het een leerproces was. Studietechnisch is het absoluut vergooide tijd geweest. Op sommige vlakken is het nu too little too late. Maar op persoonlijk vlak was het goed om dat beeld van die snelle jongen onderuit te halen. Ik blijk juist heel links en groen te zijn. Ik dacht altijd dat ik bij de Veronica gids zou uitkomen, terwijl ik nu de VPRO gids heb. Dat zijn dingen die je op je achttiende gewoon niet van jezelf weet. Ik heb mezelf de ruimte gegeven om daarachter te komen.’
print versie